1962/63 – Promotie VSV lanceert Telstar
Na de introductie van het betaalde voetbal in 1954 verdwijnen zowel VSV als Stormvogels al rap van het hoogste strijdtoneel. Verdere herstructurering door de KNVB leidt in 1962 voor beide clubs zelfs tot degradatie naar het derde niveau, de Tweede Divisie. Waar Stormvogels vervolgens in het nieuwe seizoen 1962/63 blijft steken, vecht VSV zich onder leiding van nieuwe trainer Toon van den Enden terug. In de Tweede Divisie A wordt het kampioenschap binnengesleept en in een memorabele tweestrijd met HFC Haarlem, de kampioen van de Tweede Divisie B, wordt promotie naar de Eerste Divisie afgedwongen. Na de zomer zal fusieclub Telstar dankzij deze prestatie van VSV mogen beginnen in de Eerste Divisie.
De promotiestrijd met HFC Haarlem leest als een spannend boek. De wedstrijd zal plaatshebben op het Sportpark te Heemstede, een geografisch voordeel voor de Haarlemmers. Duizenden Velsenaren reizen echter ook af, gebruikmakend van extra ingezette NZH bussen. Even lijkt VSV in deze wedstrijd de klus kort voor tijd te klaren, maar tot grote frustratie van de ijzersterke doelman Stuy maakt Haarlem vlak voor tijd alsnog gelijk. De verlenging, gespeeld in de opkomende duisternis, levert geen doelpunten meer op en dus zal er een replay moeten plaatsvinden.
Vier dagen later ontmoeten de teams elkaar weer op dezelfde plek. Ditmaal is de interesse van het publiek zelfs nog groter, waarbij mensen op het dak van het clubhuis en in de lichtmasten klimmen om de wedstrijd te kunnen volgen. De wedstrijd begint op perfecte wijze voor HFC Haarlem, dat al voor rust op 2-0 komt, waarna de wedstrijd enige tijd wordt gestaakt om de enthousiaste supporters van het veld te verwijderen. In de rust volgt een donderspeech van trainer en kroegbaas Toon van den Enden, waarna alles anders wordt. Slaat u de namen Ted Immers en Fred Dikstaal voorgoed op in uw geheugen. Eerst is het Immers die met twee doelpunten de stand gelijk trekt, waarna Dikstaal een kwartier voor tijd VSV (lees Telstar) naar de Eerste Divisie schiet (2-3) en de koers van het Velsense voetbal hoogstpersoonlijk verlegt.
Direct na het laatste fluitsignaal stromen de Velsense supporters het veld op om de Rood-witte Leeuwen van VSV op de schouders te nemen. De kampioenen reizen na een vlugge douche af naar Velsen, waar zij op een open wagen door de gemeente paraderen, waarna een huldiging in de tuin van de Burgemeester plaatsvindt. Foto’s van het deze historische dubbele ontmoeting met HFC Haarlem en de huldiging achteraf vind u in het Noord-Hollands Archief (Beeldbank De Boer).
Statistieken en opstellingen van deze tweestrijd vindt u elders op deze pagina.
VIDEO | De winst van VSV op HFC Haarlem in de promotiestrijd (bron: beeldengeluid.nl)
1958 & 1962 – Mislukte pogingen tot fuseren
Op de avond van 9 juli 1958 houden VSV (in Hotel Du Commerce) en Stormvogels (in Hotel Royal) ieder een bijzondere algemene ledenvergadering om te stemmen over de bestuursplannen voor een onderlinge fusie. Beide clubs melden na afloop dat hun leden akkoord zijn over een fusieclub met de naam VSV Stormvogels, welke onder de verkorte naam Stormvogels in de competitie zal gaan uitkomen. Het logo zal een rood-blauw schild met daarop een witte stormvogel worden en het team zal een oranje shirt en een witte broek gaan dragen.
Twee dagen later heeft tijdens een gecombineerde ledenvergadering de officiële stemming plaats. Alles lijkt in kannen en kruiken en de kranten berichten de volgende dag over de nieuwe fusieclub. Op 22 juli zal de KNVB de fusie echter alsnog afkeuren, omdat na protest van de oppostitie binnen VSV blijkt dat er tijdens de eerste ledenvergadering van VSV geen meerderheid van stemmen is gehaald. Bijna was deze fusie geslaagd en hadden de naam Telstar, het satellietlogo en het volledig witte tenue nooit bestaan. Na de afkeuring gaan beide clubs voorlopig weer hun eigen weg, maar voor beide besturen is het duidelijk dat een fusie uit economisch oogpunt noodzaak is en de gedachte blijft de volgende jaren voortleven.
In juni en juli van 1962 hebben bij beide verenigingen wederom diverse bijzondere ledenvergaderingen plaats, telkens met als doel om tot een fusie te komen en telkens afgekeurd door de ledenvergadering van VSV. Een fusie blijft in ogen van beide voorzitters noodzaak, ook daar de lokale industrie en de gemeente alleen financieel willen bijspringen als de clubs samengaan. Waar bij Stormvogels een grote meerderheid achter de plannen van voorzitter Zwart staat, is er in het VSV kamp zelfs verdeeldheid binnen het bestuur. Ook nu blijkt het nog te vroeg voor een fusie in Velsen, maar daar zal rap verandering in komen.
De successen van VSV en Stormvogels
Bij aanvang van het betaalde voetbal mochten beide voorgangers van Telstar dan misschien een slechte tijd kennen, daarvóór hadden zowel VSV als Stormvogels bij vlagen een rol van betekenis op het hoogste niveau in Nederland. Zo won VSV de KNVB bekercompetitie en eindigde Stormvogels eens, met slechts 1 punt minder dan landskampioen Feijenoord, als nummer twee van Nederland.
1949 – VSV kampioen Eerste Klasse, vijfde plaats Kampioenscompetitie
1941 – VSV kampioen Eerste Klasse, vijfde plaats Kampioenscompetitie
1938 – VSV winnaar KNVB bekertoernooi
1933 – Stormvogels kampioen Eerste Klasse, derde plaats Kampioenscompetitie
1926 – Stormvogels kampioen Eerste Klasse, vierde plaats Kampioenscompetitie
1924 – Stormvogels kampioen Eerste Klasse, tweede plaats Kampioenscompetitie
1917 – VSV verliezend finalist NVB bekertoernooi
De landstitel daargelaten eindigden clubs uit Velsen dus als tweede, derde, vierde (allen Stormvogels), vijfde (VSV), zesde en zevende (Telstar) van Nederland.
De Holdertbeker (KNVB bekercompetitie) van VSV in 1938 (zie details elders op deze pagina) is vooralsnog de enige hoofdprijs die naar Velsen is gekomen. Tenminste, dat is als we de NVB (toen nog zonder de K van Koninklijke) bekerwinst van dan tweedeklasser RCH in 1918 niet meerekenen. De in Haarlem opgerichte vereniging speelt namelijk vanaf de oprichting in 1911 tot in 1920 al haar wedstrijden op een veld in Velsen, aan de overzijde van het treinspoor nabij het huidige sportpark Schoonenberg en is in die tijd wat dat betreft dus behoorlijk Velsens. In 1917 is dan derdeklasser VSV reeds dichtbij een eerste hoofdprijs. Na winst op tweedeklasser Feijenoord in de halve finale gaat de finale in Amsterdam echter verloren (5-0) tegen tweedeklasser AFC Ajax.
De begindagen van het voetbal in Velsen
De nieuwe spelvorm ‘football’ waaide in de tweede helft van de negentiende eeuw over uit Engeland en ook in de omgeving van Velsen was men direct enthousiast. In Velsen-Wijkeroog (tegenwoordig Velsen-Noord) werd Kinheim opgericht. In het jonge en snel groeiende IJmuiden -ontstaan na het voltooien van het Noordzeekanaal in 1876- begonnen rond de eeuwwisseling twee voetbalelftallen met spelen, namelijk IJ.V.V. en IJ.F.C. Andere clubjes die in die periode worden gevormd zijn ondermeer Sparta, V.I.O.S., Klein Hercules, O.I.V., S.D.E. en V.V.E.
In 1900 richtte enkele lokale liefhebbers (Cor Engelhart, Cor Griekspoor en Cor van der Zee) in Velseroord de club Unitas op. De club speelde haar wedstrijden op het Hanenland (ook wel Hanenveld), een grote vlakte op landgoed Velserbeek, ten westen van het toenmalige treinstation Velsen (later genaamd Velsen-IJmuiden Oost), welke was gelegen ter hoogte van het huidige Tiberiusplein.
Velserbeek speelde een belangrijke rol in het Velsense voetbal begin twintigste eeuw. Het landgoed was in 1832 in handen gekomen van de familie Van Tuyll van Serooskerken, die haar terreinen met grote regelmaat ter beschikking stelde voor sportieve en sociale evenementen. In 1907 krijgt het door een groep Haarlemse scholieren opgerichte FC Achilles toestemming van Baron F.W.C.H. Van Tuyll van Serooskerken om haar wedstrijden te spelen op het landgoed. Deze club gaat in 1910 ter ziele, maar op 25 februari 1911 wordt onder dezelfde naam een nieuwe poging ondernomen. In 1912 krijgt de club opdracht van de bond om de naam te wijzigen, waarbij men voor R.C.H. (Racing Club Haarlem) kiest. Velserbeek was ook bij de herstart weer de thuisbasis voor de wedstrijden van FC Achilles/RCH. Deze hadden tot in 1920 plaats ten zuiden van het treinstation Velsen, niet ver van het huidige voetbalstadion op Sportpark Schoonenberg.
Unitas wil in competitieverband gaan voetballen en meldt zich bij de Haarlemsche Voetbalbond. Aan twee eisen tot toetreding werd vervolgens voldaan: de naam werd gewijzigd in V.S.V. (Velseroorder Sport Vereniging, oprichtingsdatum 16 februari 1912), aangezien er al een andere club genaamd Unitas was aangesloten bij de Haarlemsche Voetbalbond. En even later ging men de wedstrijden spelen op een ander landgoed (De Kikvorsch), waar een in de ogen van de bond beter geschikt terrein werd gehuurd van Jonkheer Jacob Willem Gustaaf Boreel van Hogelanden. Beter geschikt nadat eerst de sloot, die door het terrein liep, was gedempt.
In IJmuiden beseffen ook IJ.V.V. en IJ.F.C. dat het spelen buiten bondsverband weinig perspectief biedt en onder leiding van Jac. de Nobel besluit men te komen tot de oprichting van een nieuwe vereniging. Op zondag 2 juni 1912 wordt in een zaaltje van IJssalon Outenaar te Oud-IJmuiden de IJ.V.V. Stormvogels opgericht. De nieuwe club doet haar intrede bij de Noord Hollandsche Voetbalbond en huurt tussen 1912 en 1914 een veld van de gebroeders Gerritsen, tussen de bekende steenfabriek en boerderij De Kikkert van de broers Gerritsen, gelegen aan de noordrand van landgoed De Kikvorsch.
In 1913 wordt Stormvogels voor de keuze gesteld: het terrein van de gebroeders Gerritsen aankopen (voordat de Gemeente Velsen dat doet) of verhuizen. Stormvogels kiest er in 1914 uiteindelijk voor om een ander terrein op landgoed De Kikvorsch, aan de voet van de duinen in de bosrijke omgeving van de Heerenduinen, te gaan huren van Jonkheer Boreel van Hogelanden. Het nieuwe veld van Stormvogels grenst aan de oost-zijde direct aan dat van VSV, dat een jaar eerder is neergestreken op De Kikvorsch.
In 1940 bezetten de Duitsers Nederland en deze gaan in IJmuiden over tot afbraak en vordering van terreinen en accomodaties, omdat de kustplaats een onderdeel van de Atlantikwall wordt. Vanaf begin 1943 was het V.S.V. en Stormvogels niet langer toegestaan om te voetballen op De Kikvorsch. V.S.V. vindt onderdak bij De Kennemers in Beverwijk, Stormvogels neemt intrek bij het bevriende Terrasvogels te Santpoort. Na de bevrijding keren de clubs terug op De Kikvorsch, maar de eerst elftallen blijven vooralsnog buiten de gemeente Velsen spelen. Stormvogels en VSV vatten samen het plan om een gezamenlijk stadion te bouwen op de Kikvorsch, maar de gemeente steekt hier een stokje voor. Het verleent geen toestemming en werkt zelf aan plannen voor een nieuw gemeentelijk sportpark op Schoonenberg.
